Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów regularnie prowadzi od kilku lat badania jakości paliw na wybranych przez siebie stacjach. Wyniki publikuje w corocznym raporcie, pozwalającym ocenić jakość kupowanej benzyny i diesla w danej sieciówce. Co ciekawego odkryli eksperci w 2014 roku na 1355 kontrolowanych stacjach?
Lista jest niezwykle przydatna, gdyż dzięki niej łatwo określić do której stacji paliw kontrolerzy mieli zastrzeżenia. Choć kilka lat temu firmy paliwowe usiłowały walczyć z jawnością kontroli – wszyscy konsumenci mogą sprawdzić, gdzie kupią paliwo dobrej jakości. W 2014 roku królowało województwo pomorskie – tu bezpiecznie kupować paliwo, ponieważ w żadnej z kontrolowanych stacji UOKiK nie miał zastrzeżeń. Najgorzej wypadło natomiast województwo łódzkie – tu aż 10,6% próbek nie spełniało założonych norm.
Największe zastrzeżenia budzi utlenianie oleju napędowego
Jednym z czynników, którzy pojawia się jako najczęstszy zarzut w przypadku jakości oleju napędowego, jest zbyt wysoki procent jego utlenienia. Oznacza to, że olej ulega odparowywaniu. Polskie normy pozwalają na wielkość maksymalnie 25 gramów na metr sześcienny. W oleju napędowym z biokomponentem FAME, dodatkowym obostrzeniem jest minimum na poziomie 20 henrów i to właśnie w tym przypadku odporność na utlenianie jest najistotniejsza. Jednak kontrola wykazała, że w przypadku 42 próbek na 1355 były te liczby były przekroczone. Przez zwiększone utlenianie w biopaliwie tworzą się osady, które następnie zatykają przewody paliwowe, prowadząc do większego spalania. Z badań Instytutu Nafty i Gazu w latach 2012-2013 wynika, że przekroczenie parametru odporności na utlenianie ma negatywny wpływ na układ wtryskowy common rail.
Kolejny czynnik – temperatura zapłonu
13 ze wszystkich przebadanych próbek miało złą temperaturę zapłonu. Oznacza to, że paliwo było podatne na zapalenie się w temperaturze niższej niż 55 stopni Celsjusza, które w Polsce stanowią normę. Ten parametr ma duże znaczenie dla bezpieczeństwa składowania paliwa na stacjach, mniejsze w przypadku wlania paliwa już do baku, choć w ekstremalnych przypadkach może spowodować samozapłon paliwa. Parametr ten ma jednak wpływ na pracę silnika – objawia się to głośnymi, metalicznymi stukami, spadkiem mocy, wzrostem temperatury jednostki napędowej oraz zbyt dużą emisją spalin.
Czuć siarkę…
Kolejnym istotnym parametrem, jaki badają eksperci z UOKiK, jest zawartość siarki w paliwie. Szczególnie ważne jest to w oleju napędowym, gdzie normy określają, że w W jednym kilogramie może znaleźć się do 10 miligramów tego pierwiastka. Problemem ten parametr okazał się na 7 kontrolowanych stacjach. Nadmiar siarki w paliwie odbija się głównie na środowisku naturalnym – spaliny stają się bardziej toksyczne, co wpływa na jakość np. upraw, rosnących przy drogach. Obija się to jednak również na samym samochodzie. Jeśli olej napędowy ma w sobie zbyt dużo tego pierwiastka, to nasz silnik narażony jest na osadzanie nagarów będących bezpośrednią przyczyną uszkodzeń jednostki napędowej. Zasiarczone paliwo ma również właściwości korozyjne i niszczy katalizator.
Prężność par – problem 4 stacji
Innym problemem, który zarejestrowano na 4 stacjach paliw, była prężność par. Za co odpowiedzialny jest ten parametr? Norma wynosi 60 kPa w przypadku benzyny sprzedawanej w okresie od 16 kwietnia do 30 września lub 90 kPa przez resztę roku. Lotność benzyny ułatwia rozruch silnika – im mniej „prężne” paliwo, tym jest z tym gorzej. Jednak warto pamiętać o równowadze: stosowanie zbyt lotnych benzyn zwiększa bowiem zdolność paliwa do powstawania korków parowych. W efekcie silnik zaczyna się dławić i może się nawet zatrzymać.
Skład paliwa – zły na 13 stacjach
Jest to jeden z najważniejszych parametrów, który ma bardzo duży wpływ na stan silnika. Dodatkowe składniki, jak metale ciężkie itp. bardzo szkodzą na układ spalania. Jeśli obecne są ciężkie frakcje, paliwo nie ulega całkowitemu spaleniu. Osadza się nagar i smoła, które niszczą wtryskiwacze. To właśnie skład paliwa ma duże znaczenie na jego jakość.
Jak UOKiK przeprowadza kontrole?
UOKiK przeprowadza kontrole w dwóch przypadkach – wyrywkowo oraz na zgłoszenie niezadowolonego konsumenta. W raport z 2014 roku wchodzą oba rodzaje kontroli. W razie wykrycia nieprawidłowości pracownicy UOKiK-u ponownie sprawdzają paliwo z danej stacji, by wykluczyć pomyłkę.
Lista stacji z nieprawidłowościami:
Woj. dolnośląskie
– Orlen we Wrocławiu (ul. Krzywoustego): odporność na utlenianie ON
– Orlen w Wałbrzychu (ul. Wieniawskiego): odporność na utlenianie ON
– Orlen w Twardogórze (ul. Wielkopolska): zawartość tlenu i etanolu w benzynie – badanie pierwsze i powtórne
– Orlen w Zgorzelcu (ul. Warszawska): odporność na utlenianie ON
– Orlen w Zgorzelcu (ul. Słowiańska): odporność na utlenianie ON
Woj. kujawsko-pomorskie
– Nazaret w Plewnie: nieprawidłowy skład frakcyjny ON
Woj. lubelskie
– Stacja Paliw Skrabieszów (ul. Cmentarna): odporność na utlenianie ON
– Orlen w Świdniku (ul. Lotników Polskich): odporność na utlenianie ON – badanie pierwsze i powtórne
– PAJERO w Kolonii Horbowie: nieprawidłowa prężność par w benzynie
– Latoch w Bystrzycy: nieprawidłowy skład frakcyjny ON – badanie pierwsze i powtórne
Woj. lubuskie
– MAD w Kożuchowie (ul. Koszarowa): zawartość wody w ON
– MAD w Zielonej Górze (ul. Elektronowa): nieprawidłowy skład frakcyjny ON
Woj. łódzkie
– LEMI w Brzezinach (ul. Kilińskiego): nieprawidłowa zawartość siarki w ON – badanie pierwsze i powtórne
– Karburant w Zadzimiu: odporność na utlenianie ON – badanie pierwsze i powtórne
– Orlen w Piątku (ul. Rynek): odporność na utlenianie ON – badanie pierwsze i powtórne
– ROMEX w Radomsku (ul. Sucharskiego): nieprawidłowy skład frakcyjny ON
– Carrefour w Radomsku (ul. Piastowska): nieprawidłowa temperatura zapłonu ON
– ŻAK we Wróblewie: nieprawidłowa badawcza liczba oktanowa w benzynie
Woj. małopolskie
– Orlen w Krynicy (ul. Stara Droga): zawartość zanieczyszczeń stałych w ON
– Orlen w Nowym Sączu (ul. Tarnowska): odporność na utlenianie ON
– Orlen w Krościenku (ul. Jagiellońska): odporność na utlenianie ON – badanie pierwsze i powtórne
– Shell w Krakowie (ul. J. Conrada): odporność na utlenianie ON – badanie pierwsze i powtórne
– Orlen w Zakopanem (ul. Na Ustupie): odporność na utlenianie ON – badanie pierwsze i powtórne
Woj. mazowieckie
– Statoil w Warszawie (ul. Conrada): nieodpowiednia temperatura zapłonu ON
– Rotrans w Wyszkowie (ul. Serocka): niewłaściwa odporność na utlenianie ON
– UNIGAZ (franczyza Orlen) w Markach (ul Fabryczna): odporność na utlenianie ON
– Formuła 44 w Sulejówku: nieodpowiednia temperatura zapłonu ON
Woj. opolskie
– Oktan w Krzanowicach (ul. Armii Ludowej): nieprawidłowa temperatura zapłonu ON – badanie pierwsze i powtórne
Woj. podkarpackie
– Orlen w Strzyżowie (ul. Sobieskiego): nieprawidłowe parametry zanieczyszczeń i odporności na utlenianie ON
– Kordian w Widełce: nieprawidłowe parametry benzyny
– Ekospid w Mielcu (ul. Sienkiewicza): nieprawidłowa temperatura zapłonu ON
– Starter w Rzeszowie (ul. Przemysłowa): odporność na utlenianie ON
Woj. podlaskie
– Pronar w Białymstoku (ul. Kombatantów): nieprawidłowa zawartość siarki i temperatura zapłonu ON – w przypadku siarki badanie pierwsze i powtórne
– Mlekovita w Bielsku Podlaskim (ul. Wojska Polskiego): nieprawidłowa prężność par benzyny
– Stacja paliw Koce Basie 3A: nieprawidłowa temperatura zablokowania zimnego filtra ON
Woj. pomorskie – 0 proc. niezgodności
Woj. śląskie – Spec Oil w Jankowicach (ul. Nowa): nieprawidłowa temperatura zapłonu ON – badanie pierwsze i powtórne
– Tranlis w Wieszowej: nieprawidłowy skład frakcyjny ON – badanie pierwsze i powtórne
– Marzoll w Kaczycach: odporność na utlenianie ON
– TANK-ZEL w Przybędzy (ul. Cesarska): odporność na utlenianie ON
– Shell w Wodzisławiu Śląskim (ul. Rybnicka): odporność na utlenianie ON – badanie pierwsze i powtórne
– Trans-Oil w Mysłowicach (ul. Mikołowska): nieprawidłowa temperatura zapłonu ON
Woj. świętokrzyskie
– Handel-Usługi Pietruszka Marian w Gołębiewie: prężność par benzyny
– MITRANS w Końskich (ul. Fabryczna): odporność na utlenianie i skład frakcyjny ON – badanie pierwsze i powtórne
Woj. warmińsko-mazurskie
– „Auto Gaz” w Kalinowie (ul. Konopnickiej): skład frakcyjny ON – badanie pierwsze i powtórne
Woj. wielkopolskie
– Spółdzielnia Kółek Rolniczych w Komornikach: zawartość siarki w ON
– Stacji paliw A. Muszyński, W. Stachowiak we Wronkach: niezgodna z normą badawczą liczbę oktanów w benzynie
– MT-EX w Stawiszynie: prężność par benzyny
– Birex w Jarocinie: nieodpowiednia temperatura zapłonu ON
– ABM w Skulsku: nieodpowiednia temperatura zapłonu ON
– PETRO-NOM w Żelazkowie: nieodpowiednia pozostałość po spopieleniu ON
– Orlen w Zasutowie: nieodpowiednia temperatura zapłonu ON
Woj. zachodniopomorskie
– HL w Ustowie: nieprawidłowa liczba oktanowa benzyny
– Agron w Postominie: niezgodny z normą skład frakcyjny ON – badanie pierwsze i powtórne
– DEC A.B.Z w Dębnie: niezgodny z normą skład frakcyjny ON