Nie wiem czy znalazłbym osobę, która nie kojarzy Wartburga – może niekoniecznie z nazwy, ale na pewno z wyglądu. Wartburgi stanowiły integralną część mojego dzieciństwa. Niestety w przeciwieństwie do Dużego Fiata, czy innych pojazdów popularnych w PRL-u, na razie Wartburg niespecjalnie interesuje kolekcjonerów, a szkoda, bo według mnie to wyjątkowe auto. Dlatego też dzisiaj poświęcę właśnie temu samochodowi niniejszy artykuł.
Wartburg to samochód osobowy, który produkowany był przez VEB Automobilwerk Eisenach NRD w latach 1956-1991. Zaznaczę tutaj, że fabryka w Eisenach przed II wojną światową była główną fabryką koncernu BMW. Po wojnie fabryka znalazła się w NRD i produkowano w niej samochody pod marką EMW, następnie IFA. Jednak w 1952 roku fabrykę upaństwowiono.
Wartburg po raz pierwszy został zaprezentowany w 1956 roku na targach w Lipsku. Auto było napędzane dwusuwowym silnikiem – pierwszym modelem był Wartburg 311. Seryjna produkcja ruszyła w fabryce Eisenach – od 1953 produkowany był tam samochód IFA F9, Wartburg technicznie opierał się właśnie na tym aucie. Wartburg, podobnie jak IFA F9 napędzany był dwusuwową jednostką napędową – silnik charakteryzował się pojemnością na poziomie 900 cm³ i mocą 37 KM. Napęd auta był na przednie koła i przenoszony był przez 4-biegową manualną skrzynię biegów. W odróżnieniu od poprzednika Wartburg był o 10 cm dłuższy. Model 311 był samochodem osobowym, które wykorzystywane było także jako auto sportowe – brało ono udział w różnych krajowych i europejskich rajdach.
W1962 roku dokonano modernizacji auta – przede wszystkim zwiększono pojemność silnika do 992 cm³. Model ten został nazwany 312, ale zamiennie używano także 1000. Wartburg 1000 dostępny był w kilku wersjach m.in. jako 3-drzwiowe kombi, 4-drzwiowy sedan, kabriolet, coupe. Warto też wspomnieć, że Wartburg 1000 w sprzedaży dostępny był jako wersja sportowa, którą ochrzczono mianem 313. Już w 1965 roku auto przeszło kolejne zmiany – największą była zmiana nadwozia, pozostało ono ramowe, jednak było ono już niezależnym zawieszeniem na sprężynach. Jeśli chodzi o karoserię to pozostała ona bez zmian. Modernizację przeszedł także silnik, koła, skrzynia biegów. W odróżnieniu od Wartburga 1000, ten po zmianach określa się kodem fabrycznym 312/1. Zmodernizowany samochód produkowany był do 1967 roku.
Następcą modelu 312, był Wartburg 353 – z pewnością więcej osób będzie kojarzyło ten model pojazdu. Nadwozie zostało zaprojektowane przez Claussa Dietela i cechowało się kanciastym kształtem – no cóż wtedy panowała taka moda. W odróżnieniu od swoich poprzedników, było ono niższe i krótsze, jednak szersze. Silnik był dwusuwowy i jego moc wynosiła 45 KM, dzięki któremu auto mogło jechać z maksymalną prędkością 130 km/h. Zakładano, że rocznie fabrykę w Eisenach opuści 40.000 egzemplarzy. Podobnie jak w przypadku 312, 353 doczekało się różnych wersji, w sprzedaży było dostępne auto w wersji sedan, pick-up oraz kombi. Pierwsza modernizacja auta miała miejsce w 1969, kiedy to zwiększono moc silnika do 50 KM. Ponadto m.in. zmieniono tablicę rozdzielczą, dodano pasy na przednich fotelach, wzmocniono zamki w drzwiach. Na kolejne zmiany przyszło czekać 13 lat – w 1982 roku m.in. zastosowany inny gaźnik, wprowadzono matowoczarny wlot powietrza. W 1984 roku dokonano kolejnych modyfikacji, po zmianach auto oznaczono 353S. Ciekawym rozwiązaniem była możliwość zamówienia dźwigni zmiany biegów w podłodze – niestety w Polsce takie modele należały do rzadkości. Niestety Wartburg 353 coraz bardziej odstawał od Zachodniej konkurencji i kwestią czasu było wprowadzenie na rynek nowego modelu.
Wartburg 1.3 to auto, które powstało przy współpracy fabryki w Eisenach z Volkswagenem – z pewnością ten model kojarzy większość z Was! Nowe auto zaprezentowano w 1988 roku, wyposażone było ono w czterosuwowy silnik VW, taki sam jaki montowany w Golfie II. Ponadto w Wartburgu 1.3 stosowano 4- i 5-biegową skrzynię biegów, ta druga była rzadziej stosowana. Nowe model posiadał zmodernizowane podwozie oraz wnętrze. W odróżnieniu od innych aut tamtego okresu, Wartburg 1.3 nie posiadał wspomagania układu hamulcowego. Samochód w sprzedaży dostępny był w trzech wersjach: sedan, kombi oraz pick-up. Na rynek wprowadzono także modele 1.3 S, które wyróżniały się szyberdachem oraz światłami przeciwmgielnymi wmontowanymi w zderzak. Niestety wszystkie modernizacje nie pomogły i fabryka w Eisenach zaczęła podupadać, a gwoździem do trumny okazał się upadek Muru Berlińskiego – po zjednoczeniu Niemiec, na dawne tereny NRD zaczęto hurtowo sprowadzać tanie, zachodnie samochody. Ostatni Wartburg zjechał z linii produkcyjnej 10 kwietnia 1991 roku. Obecnie fabryka w Eisenach jest częścią koncernu General Motors – z linii produkcyjnej zjeżdżają różne modele Opla.
Ciekawostki
- Nazwa Wartburg pochodzi od zamku, który znajdował się niedaleko fabryki.
- Wartburgi eksportowane były do Europy Zachodniej oraz Wschodniej, Ameryki Północnej i Południowej.
- Wartburg Melkus RS1000 to sportowa odmiana samochodu, którą zaprezentowano pierwszy raz w 1969 roku. Produkcja pojazdu trwała do 1980 roku i łącznie z linii montażowej zjechało 101 sztuk.