O tym, że prototypom samochodów robi się testy wie niemal każdy. Kto jednak je nadzoruje i sprawdza, czy faktycznie dany pojazdy jest bezpieczny i nadaje się do tego, by wypuścić go na drogi? Kto ocenia jakość i wytrzymałość poduszek powietrznych oraz innego wyposażenia? Czy wiecie?
Na starym kontynencie tym tematem zajmuje się Euro NCAP (European New Car Assessment Programme), niezależna organizacja powstała w 1997 roku. To właśnie ona przeprowadza testy i wydaje odpowiednie certyfikaty. Jej głównym celem jest testowanie samochodów (kupowanych za własne pieniądze) w zakresie bezpieczeństwa biernego. Głównym elementem tegoż testu był test zderzeniowy (ang. crash test). Organizacja sponsorowana jest przez niezależne fundacje oraz rządy niektórych europejskich krajów.
Co ciekawe, wymagania stawiane przez tę organizację są surowsze od wymagań zawartych w przepisach. Z tego powodu zdarzają się przypadki, gdy do sprzedaży dopuszcza się samochody, które otrzymały niezadowalające wyniki w testach Euro NCAP. Dodatkowe kontrowersje budzi także kwestia projektowania samochodu pod testy Euro NCAP. Aktualnie testy Euro NCAP są jedynymi, które są powszechnie uznawane, a ponieważ producenci aut z góry znają wymagania i sposób przeprowadzania testu, budują nowe samochody właśnie pod niego.
Euro NCAP testuje jedynie samochody obecne na rynku europejskim, jednak nie wszystkie modele są u nas oferowane. Stąd potrzeba na niektórych rynkach organizacji badających lokalne modele. Dobrym przykładem jest Latin NCAP, który rozpoczął swoją działalność dwa lata temu dla obszaru Ameryki Południowej. Jak pokazały pierwsze testy, brak kontroli spowodował, że producenci oszczędzali nawet na bezpieczeństwie modeli globalnych.
Na rynku północnoamerykańskim badaniem bezpieczeństwa zajmuje się IIHS (Insurance Institute for Highway Safety). Podobnie jak Euro NCAP, IIHS też jest organizacją non-profit, działającą już od 1959 roku.
Jak wyglądają oceny?
Zarówno Euro NCAP, jak i IIHS przeprowadzają testy, choć różnią się one między sobą. Szczegółowe wyniki wszystkich testów przeprowadzonych przez Euro NCAP dostępne są na ich stronie. W wyszukiwarce wystarczy wybrać markę i model (można też szukać po klasach) by odnaleźć interesujący nas model – niezależnie, czy szukamy samochodu nowego, czy używanego.
Niestety nie wszystkie samochody oferowane w Europie przeszły testy Euro NCAP, choć obejmują one większość modeli europejskich producentów. Jeśli interesujące nas auto nie widnieje na liście, a wiemy że jest lub było oferowane w USA, możemy poszukać „szczęścia” na stronie IIHS (w zakładce: Ratings). Znajdziemy tam co najmniej kilka modeli oferowanych w Europie, w tym w Polsce, a nie przebadanych przez Euro NCAP.
Aby w maksymalny sposób ułatwić klientom zorientowanie się w ocenie testów zderzeniowych Euro NCAP przyznaje obecnie ocenę od jednej do pięciu gwiazdek.
Jak wyglądają testy?
Euro NCAP
Test zderzeniowy składa się z czterech elementów:
- zderzenie czołowe (front impact) – polega na uderzeniu 40% przedniej części samochodu w nieruchomą, deformowalną przeszkodę (szerokość 1000mm, długość 540mm), przy prędkości 64km/h.
- zderzenie boczne (side impact) – w bok nieruchomego samochodu na wysokości słupka A od strony kierowcy uderza z prędkością 50km/h przeszkoda o szerokości 1500mm
- zderzenie z pieszym (pedestrian impact) – w różne punkty z przodu pojazdu (na masce, na wysokości przednich reflektorów, na przednim zderzaku) wystrzeliwane z prędkością 40km/h manekiny pełniące role pieszych
- zderzenie ze słupem (pole test) – polega na uderzeniu bokiem samochodu, ustawionym na ruchomej platformie, na wysokości słupka B w nieruchomy słup o szerokości 254mm z prędkością 29km/h
Porównywanie wyników testów samochodów o różnych masach: Generalnie rzecz ujmując samochody o większej masie zapewniają większe bezpieczeństwo przy zderzeniu czołowym z innym samochodem. Wedle przyjętych zasad, test czołowego zderzenia ma imitować kolizję z samochodem o zbliżonej masie i strukturze do samochodu testowanego. Powoduje to, że wyniki tego testu mogą być porównywane jedynie w obrębie tej samej kategorii masowej samochodu.
IIHS
IIHS przeprowadza dokładnie te same testy, oprócz nich wykonując jeszcze dodaktowo:
- testy zderzeniowe przy prędkości 8 km/h, mające pokazac odporność na stłuczki parkinkowe.
- Testy typu smalloverlap – polega on na uderzeniu czołowym, ale skrajną, boczną częścią pasa przedniego. Prędkość zderzenia wynosi 40 mil/h, czyli 64 km/h. Zdaniem specjalistów z IIHS ma to odwzorowywać uderzenie w wąską nieodkształcalną przeszkodę, której nie udało się ominąć, np. w drzewo.