Choć polskie drogo trudno uznać za wygodne, a miasta za przejezdne, także u nas wprowadzane są rozwiązania, mające dodatnio wpłynąć na rozwój transportu. Mowa tu o ITS i telematyce, dwóm ostatnio bardzo popularnym terminom.
Inteligentne Systemy Transportu (ITS) oraz telematyka to pojęcia, które szturmem wbiły się na rynek usług logistycznych w 1994 roku, po zaakceptowaniu tej nazwy przez I Światowy Kongres ITS. Czym jest ITS , jakie posiada zalety, jakie posiada wady? Otóż w skrócie: jest to zestaw narzędzi, mający poprawić jakość i efektywność transportu drogowego. Brzmi tajemniczo? Być może. Jak to działa? Przypomnijmy sobie nie raz naszą frustrację, gdy staliśmy w samochodzie na czerwonym świetle, a ulice były puste. Marnotrawstwo czasu i paliwa. Jak więc w tym wypadku miałby pomóc ITS? Odpowiedź jest bajecznie prosta – zablokowałby sygnalizację świetlną ze względu na zerowy ruch. ITS może pomóc zaoszczędzić czas, pieniądze a nawet ocalić ludzkie życie. Zintegrowane systemy monitoringu na autostradach, podłączone do policyjnej infrastruktury w przeciągu kilku sekund dostarczą informacji o wypadku drogowym. Najnowsze badania pokazują, że zastosowanie systemów ITS zwiększa przepustowość ulic do 25%, a zmniejsza ilość wypadków do 80%. W Polsce te systemy są dopiero wdrażane, jednak doskonale sprawdziły się w krajach Europy Zachodniej, wschodniej Azji oraz Ameryki Północnej.
O co dokładnie chodzi?
Telematyka to skuteczne zarządzanie ruchem drogowym oraz logistyką. Pojęcie to utożsamiane jest właśnie z systemami ITS. W praktyce oznacza to zastosowanie różnego rodzaju technologii: telekomunikacyjnych, informatycznych, pomiarowych i automatycznych oraz technik zarządzania transportem w nadzorowaniu i kierowaniu przepustowością ruchu ulicznego, drogowego oraz autostradowego. Do zalet ITS zaliczyć należy : znaczne poprawienie bezpieczeństwa ruchu, jak zostało to wspomniane, nawet o 80%, skrócenie czasu podróży oraz zużycia paliwa, poprawę komfortu podróżowania, zmniejszenie kosztów zarządzania taborem drogowym. ITS ma zastosowanie zwłaszcza w miejscach najbardziej zakorkowanych, jak centra dużych miast, węzły drogowe, zjazdy i wyjazdy z autostrad.
Telematyka w Polsce?
W Polsce systemy ITS są dopiero wprowadzane. Jak jednak wskazują specjaliści, włodarze miast, gdzie instalowanie ITS powinno być priorytetem, rzadko decydują się na kompleksowe rozwiązania, wybierając jedynie część opcji. Jedną z przyczyn, która przeszkadza w upłynnianiu ruchu miejskiego poprzez zarządzenie nim ITS, jest polskie prawo, regulujące kwestie transportu dużo bardziej restrykcyjnie niż prawo unijne. Jednym z postulatów, jaki głoszą zwolennicy ITS, jest wprowadzenie płatnych wjazdów do centrów miast w określone dni lub godziny. W tej chwili nie ma odpowiednich regulacji prawnych, które by na to zezwalały. A ograniczenie dostępu do centrum Warszawy, Krakowa, Wrocławia lub Poznania osobom, które nie zapłaciłyby za wjazd, na pewno zmniejszyłoby znacznie ruch samochodowy, szczególnie w tygodniu i spowodowałyby, że znacznie więcej osób wybrałoby komunikację publiczną. Należy jednak mieć nadzieję, że inteligentne systemy transportu na dobre zadomowią się w naszym kraju.